We bewegen naar een nieuw energiesysteem dat beter in balans is met de wereld om haar heen. Groen gas is nodig om dit energiesysteem betaalbaar en betrouwbaar te houden – naast elektriciteit, warmte en waterstof. Het nieuwe energiesysteem kan namelijk niet alleen draaien op duurzame stroom uit zon en wind. Om aan de vraag naar energie te voldoen, zullen we als maatschappij alle beschikbare alternatieven moeten gebruiken. Stedin zorgt daarom dat producenten groen gas kunnen invoeden en dat klanten veilig kunnen afnemen via het bestaande gasnet. Zo helpen we Nederland minder afhankelijk te worden van fossiel én van import.
Wat is groen gas?
Groen gas is de duurzame variant van aardgas. Om groen gas te maken, is eerst biogas nodig, Dat ontstaat door biomassa (restmateriaal van plantaardige of dierlijke herkomst) te verbranden, vergisten of vergassen. Denk dan aan mest of slachtafval, papierslib, rioolslib of voedselresten. Biogas wordt daarna gezuiverd en verbeterd zodat er groen gas ontstaat. Groen gas heeft dezelfde eigenschappen en kwaliteit als aardgas. Daarom kan het aardgas één op één vervangen in het bestaande gasnet, zonder dat er aanpassingen aan het gasnet nodig zijn. Het terugleveren van groen gas aan het gasnetwerk noemen we invoeden.
Voordelen
Groen gas is een onmisbare schakel in de transitie naar een duurzaam energiesysteem. Het is een aantrekkelijk alternatief voor aardgas en heeft veel voordelen:
- Het is een efficiënte vorm van energieopslag. Het kan lange tijd worden opgeslagen om seizoensverschillen in vraag en aanbod te balanceren.
- Het kan over het bestaande gasnet. Hierdoor hoeven installaties bij klanten niet of nauwelijks aangepast te worden. Dit maakt het een eenvoudige manier van verduurzamen.
- Het maakt ons als land minder afhankelijk van het buitenland. Alles wat we binnen onze grenzen produceren, hoeven we niet uit het buitenland te halen.
- Het draagt bij aan een circulaire economie, omdat reststromen optimaal gebruikt worden. Daarmee vermindert het ook de methaan- en stikstofemissies in de veeteelt.
Bijmengverplichting
Op dit moment is slechts een klein deel van het gas dat door onze netten stroom groen. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de Nederlandse productie van groen gas de komende jaren flink omhoog moet om zo de uitstoot van CO2 te verminderen. In 2030 moet jaarlijks 2 miljard m3 groen gas worden geproduceerd. Dat is zeven keer de productie in 2024, en is ongeveer vijf keer het jaarlijkse gasverbruik van de gemeente Utrecht. De wettelijke bijmengverplichting moet ervoor zorgen dat de productie gestimuleerd wordt. Stedin en de andere netbeheerders doen er alles aan om deze productiegroei te faciliteren. Daarvoor doen we fysieke aanpassingen aan het bestaande gasnet. We plaatsen bijvoorbeeld netkoppelingen om twee regio’s aan elkaar te verbinden of sluiten aan bij een verzamelleiding groen gas. Ook plaatsen we boosters om overtollig groen gas naar een hoger drukniveau van het landelijke gasnet te ‘sturen’, zodat het weer door de industrie gebruikt kan worden of ondergronds opgeslagen kan worden.
Om groen gas op gang te brengen in het systeem zijn Stedin en de andere netbeheerders voor een snelle invoer van de bijmengverplichting.
Schaars groen gas vraagt om slimme keuzes
Tegelijkertijd is en blijft groen gas schaars. Biomassa is niet onbeperkt beschikbaar. We kunnen niet genoeg groen gas produceren om aan de huidige vraag naar aardgas te voldoen. Ook daarom is het cruciaal om in het nieuwe energiesysteem gebruik te maken van alle beschikbare energiebronnen.
Het is daarbij belangrijk om groen gas zo efficiënt mogelijk in te zetten, bijvoorbeeld in gebieden waar relatief veel potentieel voor productie is en waar de vraag naar gas voor specifieke toepassingen blijft bestaan. Dit vraagt om bewuste keuzes op regionaal niveau, onder andere van gemeenten, bij het vormgeven van toekomstbestendige warmteoplossingen.