Krapte op het elektriciteitsnet raakt komende jaren iedereen

Rotterdam, 24 juni 2021

De netbeheerders werken hard aan het energienet van de toekomst. In de tussentijd loopt het net in Nederland de komende jaren op steeds meer plekken tegen zijn grenzen aan. Alle provincies in Nederland hebben op dit moment al in meer of mindere mate te maken met krapte op het elektriciteitsnet. In de meeste gebieden gaat het over het terugleveren van elektriciteit door zonne- en windparken. Maar ook in het leveren van elektriciteit aan grote bedrijven knelt het, zoals vanochtend bekend werd voor twee plekken in Amsterdam. De netbeheerders verwachten dat het elektriciteitsnet de komende jaren op meer plaatsen zijn maximale capaciteit bereikt. Niet alleen bedrijven en instellingen, maar ook consumenten kunnen de gevolgen hiervan gaan merken.

De netbeheerders werken hard aan innovaties en de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Op dit moment realiseren zij samen honderden aanpassingen op hoogspannings- en middenspanningsniveau. Tot 2030 investeren de netbeheerders 40 miljard euro in het net. De opgave is echter zo groot dat het werk niet allemaal tegelijk uitgevoerd kan worden.

De oorzaak van de drukte op het elektriciteitsnet ligt in de groeiende economie, de digitalisering van de samenleving, het in recordtempo waarmee we op dit moment nieuwbouwwoningen aansluiten en het verduurzamen van de energievoorziening. De netbeheerders zijn bezig met een grote verbouwing van het net en dat brengt de komende jaren onvermijdelijk ongemak met zich mee. Zo zien ondernemers en instellingen de wachttijden voor een aansluiting op het net en de benodigde netcapaciteit nu al oplopen. Hoewel de netbeheerders voortdurend bezig zijn het net uit te breiden en knelpunten op te lossen, blijft de vraag naar elektriciteit voorlopig flink groeien.

Deze maatschappelijke ontwikkeling vraagt om afwegingen in prioriteiten en kijken wat er nog wel kan. Zo schept de inzet van innovatieve oplossingen en slim gebruik van het net nog mogelijkheden. Dit vraagt verregaande samenwerking tussen onder andere de overheid en de branche.

Consumenten
De netbeheerders waarschuwen dat ook consumenten de komende jaren gevolgen gaan merken van de drukte op het net. Zo wordt het minder vanzelfsprekend dat consumenten zonne-energie altijd kunnen terugleveren en kan het verzwaren van een huisaansluiting om deze geschikt te maken voor bijvoorbeeld een warmtepomp of elektrisch koken langer duren. De netbeheerders zijn zich ervan bewust dat dit een vervelende boodschap is en doen er alles aan om de overlast zo beperkt mogelijk te houden. Zo is er voor consumenten en installateurs een handreiking beschikbaar om problemen bij het terugleveren van zonne-energie zoveel mogelijk te voorkomen.

Verbouwing versnellen
Om de verbouwing van het elektriciteitsnet te versnellen, hebben de netbeheerders aandacht gevraagd voor deze problematiek bij de nieuwe coalitie. Ze doen een appèl op de formerende partijen en het volgende kabinet om in het Regeerakkoord snel een aantal politieke keuzes te maken. Nationaal, regionaal en lokaal is regie noodzakelijk. Planning en prioritering zijn nodig om de komende jaren harde keuzes te maken wat we eerst, wat later en wat we niet gaan aanleggen. Daarnaast is het belangrijk dat wet- en regelgeving wordt aangepast. We hebben wet- en regelgeving nodig die de afstemming van vraag en aanbod van energie beter stimuleert. Alleen dan, zo stellen de netbeheerders, blijft de klimaatopgave voor 2030 en 2050 realiseerbaar en betaalbaar.