De congestie op het regionale elektriciteitsnet betekent dat grootverbruikklanten die op de wachtlijst staan, pas transportvermogen kunnen krijgen als er ruimte is op zowel de netten van TenneT als Stedin.
Transportschaarste voor afname
in Utrecht
Het elektriciteitsverbruik neemt enorm toe bij consumenten en klein- en grootverbruikers. Dit zorgt ervoor dat het elektriciteitsnet in Utrecht onder druk staat en de maximale capaciteit van het stroomnet is bereikt. Dit geldt sinds de vooraankondiging op 17 november 2022 in de provincie Utrecht voor het landelijk hoogspanningsnet van TenneT. Het elektriciteitsnet van Stedin is hiermee verbonden en afhankelijk van. Op 18 oktober 2023 kondigden TenneT en Stedin aan dat ook de capaciteitsgrens van het regionale elektriciteitsnet in verschillende gemeenten in de provincie Utrecht in zicht komt.
In de provincie Utrecht zien we een sterk toenemende vraag naar elektriciteit. De klimaatdoelstellingen vanuit de overheid zijn hoog en de gasprijzen op dit moment ook. De druk op en motivatie van het bedrijfsleven om te verduurzamen neemt fors toe. Verduurzamen betekent in deze fase van de energietransitie meestal: elektrificeren. Ook zien we een sterke groei in het afnemen van elektriciteit onder kleinverbruikers (consumenten en kleine bedrijven).
Landelijke en regionale congestiegebieden
De afnamecongestie op het landelijke net van TenneT geldt voor de gehele provincie Utrecht. In 2021/2022 is ca. 265MW aan nieuwe aansluitingen en aanvullend contractvermogen aangevraagd door grootverbruikers. Dit is vergelijkbaar met het elektriciteitsverbruik van de stad Utrecht.
In verschillende gemeenten in de provincie Utrecht is er ook afnamecongestie op het regionale elektriciteitsnet van Stedin. Hierbij gaat het om de gebieden:
- Oudenrijn waaronder bedrijventerreinen Oudenrijn en Papendorp
- Amersfoort-Noord
- De Bilt en het aangrenzende Den Dolder en Nieuw-Loosdrecht
- Mijdrecht en de omliggende buurtschappen Vrouwenakker, Blokland en Woerdense Verlaat
- Maarssen, Maarssenbroek en de omliggende polders
- Baarn, Eemnes en Soest-Noord
De transportschaarste betekent dat we grootverbruikklanten met een aansluiting >3 x 80 Ampère in deze gebieden kunnen voorzien van een aansluiting, maar dat zij op een wachtlijst komen voor vermogen voor afname (verbruik) van elektriciteit.
Gebied met transportschaarste voor afname
Bekijk de postcodes van de landelijke en de regionale congestiegebieden*
* Dit overzicht is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Onze netten volgen echter niet in alle gevallen de postcodegebieden. Daarom kunt u aan dit overzicht geen rechten ontlenen.
Flexibel regelvermogen gezocht
Netuitbreidingen zijn de structurele oplossing voor transportschaarste. Tot deze gereed zijn, zijn flexibele oplossingen belangrijk en noodzakelijk om het huidige elektriciteitsnet beter te benutten. Flexibiliteit kan versneld extra (tijdelijke) ruimte opleveren. Daardoor kunnen we klanten mogelijk toch transportvermogen bieden. Kunt u flexibele oplossingen bieden? Meld u zich hieronder aan via Partners in Energie. Er wordt daarna contact met u opgenomen om de flexmogelijkheden te bespreken en hierover afspraken te maken. De oproep geldt voor heel de provincie Utrecht en in het bijzonder voor bedrijven in de gemeenten Utrecht, Nieuwegein, Amersfoort, De Bilt, Wijdemeren, de Ronde Venen, Maarssenbroek, Stichtse Vecht, Baarn, Eemnes, Soest.
Flexdiensten aanbesteden
TenneT en Stedin werken ook op andere manieren aan het vrijmaken van flexibel regelvermogen zoals aanbestedingen van flexdiensten op geselecteerde locaties. Dit zijn aanbestedingen voor flexibel vermogen via batterijopslag, aggregaten en andere vormen van energieopslag.
Extra maatregelen Utrecht
In Utrecht komen er extra maatregelen om de netcongestie zoveel mogelijk te beperken. Het tekort aan netcapaciteit in de provincie loopt tussen 2026 en 2029 op tot 250 megawatt (MW) voor kleinverbruik. Dit willen we voorkomen met negen maatregelen. Hiervoor werken de netbeheerders binnen de ‘Energy Board provincie Utrecht’ samen met alle betrokken partijen.
Maatregelen met de meeste impact op het elektriciteitsnet in de provincie Utrecht voor kleinverbruik:
Bekijk een grotere versie van de afbeelding
Uitkomsten onderzoek congestiemanagement
Van eind november 2022 tot oktober 2023 onderzocht TenneT met grote elektriciteitsverbruikers in Utrecht of zij op piekmomenten met hun vraag naar elektriciteit kunnen schuiven. Het flexibel vermogen dat is gevonden, is nodig om piekbelasting op het elektriciteitsnet te verminderen en daarmee de netveiligheid te borgen. Er is helaas geen ruimte voor groei van het elektriciteitsverbruik. Dat blijkt uit het onderzoek naar congestiemanagement dat TenneT op 18 oktober publiceerde. Om de leveringszekerheid van elektriciteit te kunnen borgen, kunnen grootverbruikklanten op de wachtlijst geen (extra) transportvermogen voor afname van elektriciteit krijgen.
TenneT en Stedin doen opnieuw congestiemanagementonderzoek
Netbeheerders TenneT en Stedin zijn sinds half oktober 2023 opnieuw én met meer grootverbruikers van elektriciteit in gesprek over het beter benutten van het elektriciteitsnet. De insteek blijft dat we alleen samen de huidige elektriciteitsvoorziening betrouwbaar kunnen houden én ruimte kunnen maken voor vooruitgang.
Tijdens het onderzoek blijven we nieuwe aanvragen voor transportvermogen in dit gebied op een wachtlijst plaatsen. We verwachten de uitkomst van het onderzoek eind 2024 bekend te maken. Als er transportvermogen beschikbaar is, kennen wij dit toe op volgorde van de wachtlijst.
Wat betekent het voor u?
Het capaciteitsprobleem heeft vooralsnog geen gevolgen voor consumenten of andere kleinverbruikers die een aansluiting of een verzwaring van een aansluiting aanvragen tot en met 3x80 Ampère. Het aansluiten van nieuwe woningen en warmtepompen is in de nabije toekomst niet meer vanzelfsprekend.
Bent u al klant met een grootverbruikaansluiting >3x80A?
Geen overschrijding gecontracteerd transportvermogen
Als bestaande klant met een aansluiting >3x80 Ampère kunt u niet meer groeien binnen uw aansluitcapaciteit. Het is belangrijk dat u ervoor zorgt dat u het gecontracteerd transportvermogen niet overschrijdt. Het gecontracteerd transportvermogen voor afname van elektriciteit wordt bij een overschrijding daarvan niet aangepast.
Op wachtlijst voor groei binnen uw aansluitcapaciteit
Helaas kunt u nu tijdelijk niet meer groeien binnen uw aansluitcapaciteit, hiervoor geldt een wachtlijst. Voor meer transportvermogen binnen uw technische aansluitcapaciteit neemt u contact op met accountdesk@stedin.net als uw aansluiting kleiner is dan 1.75 MVA en met FM_Support@stedin.net voor klanten met een aansluiting groter dan 1.75 MVA. We plaatsen u voor het extra gevraagde transportvermogen op de wachtlijst.
Op wachtlijst voor groei boven uw aansluitcapaciteit
Helaas kunt u nu tijdelijk niet meer groeien boven uw aansluitcapaciteit, hiervoor geldt een wachtlijst. Wilt u groeien boven uw technische aansluitcapaciteit? Vraag dan een verzwaring aan van uw aansluiting via www.mijnaansluiting.nl. Na uw aanvraag laten wij u weten wat er nodig is om op de wachtlijst te komen.
Bent u nog geen klant en wilt u een aanvraag doen voor een aansluiting?
Als u na 17 november 2022 een aanvraag indient voor een nieuwe grootverbruikaansluiting > 3x80A dan kunnen we helaas geen transportvermogen toekennen. Uw aansluiting wordt wel gerealiseerd, maar voor het gevraagde transportvermogen plaatsen wij u op een wachtlijst. Voorwaarde is dat u akkoord geeft op de offerte binnen de 90 dagen geldigheidstermijn. Zodra er transportvermogen beschikbaar is, kennen wij dit toe op volgorde van de wachtlijst.
Versterken van het elektriciteitsnet
De structurele oplossing voor een overbelast net is het uitbreiden van elektriciteitskabels en -stations. In de provincie Utrecht investeren TenneT en Stedin samen ruim 1 miljard euro om de capaciteit van het net structureel te vergroten.
Investeringen in hoogspanningsnet provincie Utrecht
De netuitbreidingen van TenneT voor het oplossen van de congestie op het hoogspanningsnet zijn naar verwachting in 2029 gerealiseerd. Dit betekent helaas niet dat alle gebieden in de provincie Utrecht dan weer congestievrij zijn. Dit komt omdat er ook regionale congestie is op onze Stedin-stations. Ook die congestie moet daarvoor opgelost zijn. Daarom investeren we in de bouw en uitbreiding van zes stations om de regionale congestie structureel op te lossen.
Investeringen in regionale elektriciteitsnetten
- Oudenrijn
De bouw van het nieuwe transformatorstation Vleuterweide gaat het knelpunt 10kV Oudenrijn oplossen. Dit station voedt dan de Utrechtse wijken Vleuterweide, De Meern, de bedrijventerreinen Oudenrijn en Papendorp, de te ontwikkelen wijk Rijnvliet en de Nieuwegeinse wijk Galecop. We verwachten dit station in 2029 op te leveren.
- Amersfoort-Noord
De bouw van het nieuwe transformatorstation Amersfoort Noord gaat het knelpunt 10kV Amersfoort 5 oplossen. Dit station voedt straks de Amersfoortse wijken Vathorst, Hooglanderveen, de Hoef, Zielhorst, Kattebroek en Calveen, de te ontwikkelen wijk Bovenduist en het Bunschotense buurtschap Zevenhuizen. We verwachten dit station is in 2029 op te leveren.
- De Bilt en het aangrenzende Den Dolder en Nieuw-Loosdrecht
De nieuwbouw van een transformatorstation in Bilthoven gaat het knelpunt 10kV Bilthoven oplossen. Dit station voedt de dorpen Bilthoven, De Bilt, Den Dolder, Maartensdijk, Nieuw-Loosdrecht, Westbroek en Groenekan. We verwachten dit station in 2035 op te leveren.
- Mijdrecht en omliggende buurtschappen
De nieuwbouw van een transformatorstation in Mijdrecht gaat het knelpunt 10kV Mijdrecht oplossen. Dit station voedt het dorp Mijdrecht en de omliggende buurtschappen Vrouwenakker, Blokland en Woerdense Verlaat. We verwachten dit station in 2033 op te leveren.
- Maarssen, Maarssenbroek en omliggende polders
De nieuwbouw van een transformatorstation in Maarssen gaat het knelpunt 10kV Maarssenbroek oplossen. Dit station voedt Maarssenbroek, Maarssen en de omliggende polders. We verwachten dit nieuwe station in 2030 op te leveren.
- Baarn, Eemnes en Soest-Noord
De bouw van een nieuw transformatorstation in Baarn gaat het knelpunt 10kV Baarn oplossen. Dit station voedt de gemeentes Baarn en Eemnes en het noordelijk deel van de gemeente Soest. We verwachten dit station in 2029 op te leveren.
Samenwerking essentieel
De uitbreidingen van het elektriciteitsnet duren vaak jaren door lange vergunningsprocedures. Stedin en TenneT werken daarom binnen de Energyboard Utrecht – met onder meer de provincie en verschillende gemeenten – samen om ervoor te zorgen dat de vergunningsprocedures korter worden zodat TenneT en Stedin eerder kunnen starten met bouwen. Ook zorgen we er samen voor dat de voortgang op belangrijke verbindingen tussen TenneT en Stedin inzichtelijk blijft. Daarbij kijken we samen naar de extra maatregelen die vanaf 2026 nodig zijn vanuit zowel de netbeheerders als vanuit de overheden om woningbouw en verduurzaming van bestaande bouw zoveel mogelijk door te kunnen laten gaan. Intensieve samenwerking is hiervoor cruciaal.
Veelgestelde vragen
- Wat betekent transportschaarste?
-
Transportschaarste is vergelijkbaar met filevorming op een snelweg. Afgelopen jaren ontstond in een aantal regio's in Nederland een snelgroeiende vraag naar transportvermogen van elektriciteit. Enerzijds door de decentrale en duurzame productie van elektriciteit. En anderzijds door de toename in het verbruik. Netbeheerders zoals TenneT en Stedin investeren fors in structurele netuitbreidingen. Dit neemt een aantal jaar in beslag door de zorgvuldige procedures die gevolgd moeten worden. Transportschaarste wordt congestie als de netversterking niet tijdig gereed is om nieuwe klanten op hun wensdatum transportvermogen te bieden. De netbeheerder start dan een congestiemanagementonderzoek. Zodra blijkt dat congestiemanagement mogelijk is, voert de netbeheerder dit uit. Dit leidt tot meer ruimte in het net, waardoor we transportvermogen aan grootverbruikklanten kunnen blijven toekennen.
- Heeft de transportschaarste of congestie op afname gevolgen voor consumenten/kleinverbruikers?
-
Nee, voor consumenten of andere kleinverbruikers die een aansluiting aanvragen of een aanvraag willen verzwaren in de categorie van < 3x80 ampère heeft deze transportschaarste vooralsnog geen gevolgen.
- Wat is congestiemanagement?
-
Congestiemanagement kan worden ingezet in een congestiegebied om zo toch ruimte te creëren op het net voor nieuwe klanten of klantaanvragen. Congestiemanagement voorkomt namelijk dat partijen het landelijke en regionale energienet tegelijk en teveel belasten, wat in het uiterste geval de elektriciteitsvoorziening kan onderbreken. Congestiemanagement gebruikt prijsmechanismes en marktwerking om het aanbod en de vraag naar elektriciteit te sturen. Dit kan bijvoorbeeld door de inzet van een batterij of oplossingen waarbij de energiebehoefte van bedrijven goed op elkaar afgestemd worden en waarbij gelijktijdige pieken in energiebehoefte worden voorkomen.
- Kan ik als klant meedoen aan congestiemanagement als dit mogelijk blijkt?
-
Bent u een grootverbruikklant > 1MW? Laat het weten als u op drukke momenten bereid bent minder elektriciteit af te nemen. U kunt hiervoor contact opnemen met TenneT, zie www.tennet.eu.
- Waarom duurt het versterken van het net zo lang?
-
Het versterken van het elektriciteitsnet vraagt om zorgvuldige voorbereiding en het doorlopen van verschillende vergunningsprocedures. Dit neemt veel tijd in beslag. We hebben daarbij als sector te maken met een groot tekort aan technici om al het werk uit te voeren. Daarnaast is er door de energietransitie een zeer grote vraag naar bijvoorbeeld transformatoren, waardoor we ook voorzien dat de levering van dit soort componenten langer gaat duren.
gerelateerde onderwerpen
Ook voor teruglevering van elektriciteit zijn er beperkingen in het landelijke hoogspanningsnet van TenneT in Utrecht. Het elektriciteitsnet van Stedin is verbonden met het hoogspanningsnet van TenneT en is hier afhankelijk van.
Lees meer over transportschaarste voor terugleveringHeeft de informatie op deze pagina u geholpen?
