Transportschaarste 
in Utrecht

Congestie op hoogspannings- en regionaal net

Het tekort aan netcapaciteit loopt tussen 2026 en 2029 op tot 250 megawatt (MW) in deze provincie. Dat is gelijk aan het elektriciteitsgebruik van de steden Utrecht en Amersfoort bij elkaar. Op het landelijke hoogspanningsnet van TenneT is er congestie voor zowel het afnemen van elektriciteit als het terugleveren. Het elektriciteitsnet van Stedin is hiermee verbonden en afhankelijk van. Naast de congestie op het landelijke hoogspanningsnet, is er in verschillende gemeenten in de provincie Utrecht ook congestie voor afname en terugleveren op het regionale elektriciteitsnet van Stedin. In de nabije toekomst verwachten we ook knelpunten in de laagspanningsnetten. Dan ontstaan er ook wachtlijsten voor nieuwe huizen en kleine bedrijven. We zetten alles op alles om dat te voorkomen.

Wachtlijstinformatie

Klanten met een grootverbruikaansluiting in een congestiegebied komen voor (extra) vermogen op een wachtlijst. Zodra er capaciteit beschikbaar is, wordt deze op volgorde van de wachtlijst toegewezen.

Op dit moment staan er in de provincie Utrecht 431 klanten op de wachtlijst voor de mogelijkheid om elektriciteit terug te leveren met een opgeteld vermogen van 182,6 MW*. Daarnaast staan 1081 klanten op de wachtlijst voor de mogelijkheid om elektriciteit af te nemen met een opgeteld vermogen van 299,9 MW.

Bekijk de informatie per station

^{* Ter vergelijk: één megawatt (MW) vermogen kan ongeveer 125 tot 350 woningen tegelijkertijd van elektriciteit voorzien.}  

Oplossingen

Om het elektriciteitsnet betrouwbaar te houden, zijn netuitbreidingen noodzakelijk. Daarnaast passen we congestiemanagement toe en zetten we extra maatregelen in die versneld extra (tijdelijke) ruimte opleveren.

Structureel:
uitbreiding van het elektriciteitsnet

De structurele oplossing voor een overbelast net is het uitbreiden van elektriciteitskabels en -stations. Netbeheerders investeren daarvoor vanaf 2025 jaarlijks 8 miljard euro in de energie-infrastructuur. De netuitbreidingen van TenneT voor het oplossen van de congestie op het hoogspanningsnet zijn naar verwachting in 2029 gerealiseerd. Dit betekent helaas niet dat alle gebieden in de provincie Utrecht dan weer congestievrij zijn. Dit komt omdat er ook regionale congestie is op onze eigen stations. Ook die congestie moet daarvoor opgelost zijn. Daarom investeren we in de bouw en uitbreiding van stations om de regionale congestie structureel op te lossen. Welke investeringen wij in onze regionale netten doen, vindt u in het overzicht congestiegebieden of bekijk de kaart met geplande investeringen per gemeente. Om deze procedures te verkorten en sneller te kunnen starten met bouwen, werken Stedin en TenneT samen met onder meer de provincie en verschillende gemeenten binnen de Energyboard Utrecht. Aanvullende informatie over de investeringen leest u in ons investeringsplan. 

Congestiemanagement:
flexibel vermogen gezocht

Het stroomnet zit tijdens piekmomenten vol. Met behulp van congestiemanagement kunnen deze pieken worden afgevlakt. Bij een congestiemanagementonderzoek kijken we of er in een congestiegebied mogelijkheden zijn om congestiemanagement toe te passen. Daarvoor wordt een technische analyse gemaakt van het netwerk en de mogelijkheden. Ook roepen we bedrijven en marktpartijen op of zij flexibel met hun energievraag en- aanbod om kunnen gaan. En zo op piekmomenten, als dat nodig is, tijdelijk minder transportcapaciteit te gebruiken. Hierdoor kunnen meer bedrijven worden aangesloten. Als onderzoeksresultaat publiceren we een eindrapport met de mogelijkheden en wordt congestiemanagement verder ingericht, afhankelijk van de gevonden oplossing.

Bekijk de congestiemanagementonderzoeken

Te weinig flexibel vermogen gevonden

Samen met TenneT voerden we in de eerste helft van 2024 meerdere telefonische en fysieke gesprekken met CSP’s, brancheorganisaties en ruim 2.700 grootverbruikklanten. Het draaide hierbij om de vraag of deze grootverbruikers tijdens piekdrukte op het elektriciteitsnet tijdelijk vrijwillig en tegen een vergoeding minder elektriciteit kunnen gebruiken of terugleveren. Bij deze grootschalige zoektocht is er 20 MW aan potentieel flexibel vermogen gevonden. Er zijn nog geen contracten tussen grootverbruikers en netbeheerders getekend om dit ook daadwerkelijk toe te passen. De zoektocht heeft helaas onvoldoende opgebracht om de druk op het stroomnet in de provincie voldoende te verlagen.

Bekijk het onderzoeksrapport

Maatregelen:
voor meer ruimte op het net

Tussen 2026 en 2029 groeit het tekort aan vermogen op het Utrechtse stroomnet naar zo'n 250 megawatt. De uitbreidingen van het elektriciteitsnet duren vaak jaren door lange vergunningsprocedures. In de Energyboard Utrecht werken we samen met TenneT, provincie en gemeenten aan de extra maatregelen die vanaf 2026 nodig zijn vanuit netbeheerders en overheden om grootschalige storingen te voorkomen. En woningbouw en verduurzaming van bestaande bouw zoveel mogelijk door te kunnen laten gaan. Er zijn maatregelen met een groot potentieel om dit tekort op te lossen. De inzet van alle maatregelen zijn nodig. Intensieve samenwerking tussen alle partijen is hiervoor cruciaal.

Bekijk de 10 maatregelen

Regionale energiestrategie

Alle provincies in Nederland hebben op dit moment al in meer of mindere mate te maken met krapte op het elektriciteitsnet. De landelijke en regionale netbeheerders verwachten dat het elektriciteitsnet de komende jaren op meer plaatsen zijn maximale capaciteit bereikt. De limiet van het landelijk hoogspanningsnet van Utrecht is bereikt, maar geeft nog geen redenen om te twijfelen over de haalbaarheid van de ambities van de RES U16, RES Amersfoort en RES Food Valley. Wel zijn hierdoor de afhankelijkheden van de infrastructuur nog meer voelbaar en wordt het belang van stevige samenwerking tussen netbeheerders en gemeenten en provincies onderstreept. Het blijft essentieel om met elkaar te blijven zoeken naar flexibele oplossingen om het elektriciteitsnet optimaal te kunnen benutten.